เมื่อข้าพเจ้าไปเป็น “ครูบ้านนอก” โรงเรียน “บ้านป่าเมี่ยงแม่พริก” จ.เชียงราย (ตอนที่ 4)
#ครูบ้านนอก192 “ก่อนไฟฟ้าจะมาถึง” เสียงไก่ขันต้อนรับรุ่งอรุณของวันใหม่ล่องลอยมาจากที่ไหนสักแห่งหนึ่ง ข้าพเจ้าตื่นนอนตั้งแต่เช้าตรู่ดังเช่นทุก ๆ วัน หลังจากที่จัดการกับกิจวัตรประจำวันของตนเองเรียบร้อยแล้ว ค่อย ๆ เดินเข้าไปในครัวของแม่ยอดแก้วซึ่งกำลังนึ่งข้าวอยู่ วันนี้มีเรื่องราวพิเศษที่จะเกิดขึ้นแก่เราคือ งานทำบุญที่วัดของหมู่บ้าน ดังนั้นนอกจากข้าพเจ้าจะร่วมทำอาหารสำหรับมื้อเช้าแล้วยังตั้งใจจะทำอาหารเพื่อเอาไปใส่บาตรทำบุญที่วัดด้วย ในวันนี้ครูบ้านนอกจะนัดเจอกันที่ “วัดปางต้นผึ้ง” ช่วงสาย ๆ เพื่อไปร่วมงานบุญด้วยกันกับชาวบ้าน และช่วงบ่ายเราจะไปปลูกต้นตองสาด ต้นกล้วยป่าที่ป่าต้นน้ำของที่นี่ เช้านี้ข้าพเจ้าเลยได้ออกมาเดินสำรวจในหมู่บ้านอีกครั้งกับเด็กชายคมสัน ณ ชั่วโมงยามเช้านั้นอากาศเย็น ๆ สบาย ๆ แสงแดดค่อย ๆ เพิ่มระดับความอบอุ่นขึ้นที่ละนิด ๆ ระหว่างเดินไปในหมู่บ้าน ข้าพเจ้าพบเจอใครระหว่างทางหรือจากในบ้านที่มองเห็นกันก็ทักทายกันไปตามประสา บางบ้านก็เชื้อเชิญให้ข้าพเจ้าเข้าไปในบ้าน บ้างกำลังปัดกวาดบ้านเรือน บ้างนั่งมัดจัดใบเมี่ยง บ้างทำกับข้าวกับปลา บ้างนั่งคุยนั่งเล่น บ้างเอาอาหารให้กับสัตว์เลี้ยง บ้างเตรียมงานไปร่วมบุญที่วัด บ้างหาปลาที่ลำห้วย บ้างเก็บใบเมี่ยงจากต้น เป็นต้น…ข้าพเจ้าเดินไปเรื่อย ๆ จนถึงบ้านหลังสุดท้ายของหมู่บ้านใกล้กันนั้นมีลำธารน้ำใสขวางกั้นแนวป่าไว้เป็นจุดบ่งบอกการสิ้นสุดของบ้านกับป่า ข้าพเจ้านั่งลงบนก้อนหินใหญ่ในลำธารนั้นและรับเอาความรู้สึกนึกคิดของป่า น้ำ เสียงของธรรมชาติ สายน้ำค่อย ๆ ไหลผ่านข้าพเจ้าไปเรื่อย ๆ ส่งจังหวะบรรเลงเพลงธรรมชาติ เพลงของป่าดงพงไพร ข้าพเจ้าฮึมฮัมท่วงทำนองแห่ง “End Of The Road” และ “Rise” ของ Eddie Vedder ผสานไปกับท่วงทำนองของสายน้ำในลำห้วยจากผืนป่าแห่งนี้
ลำธาร ณ ตรง สุดของหมู่บ้านกั้นระหว่างบ้านกับป่า
“Won’t be the last Won’t be the first Find a way to where the sky meets the Earth It’s alright and all wrong For me it begins at the end of the road We come and go” ,End Of The Road-Eddie Vedder
แผนที่บ้านเรือน ชุมชน ของหมู่บ้านปางต้นผึ้ง
สายน้ำไม่ไหลกลับ
“Such is the way of the world You can never know Just where to put all your faith And how will it grow?… Gonna rise up Find my direction magnetically Gonna rise up” ,Rise-Eddie Vedder
หลังจากรับประทานอาหารกันอย่างพร้อมหน้าแล้ว ข้าพเจ้าเดินไปวัดพร้อม ๆ กับครูบ้านนอกท่านอื่น ๆ วัดตั้งอยู่ในบริเวณที่เป็นเนินเขาสูงสุดเหนือบ้านเรือนทุกหลัง (เด็กนักเรียนเล่าให้ฟังว่าหากต้องการจะติดต่อกับโลกออนไลน์ ต้องมาที่วัดแห่งนี้เพราะมี Wifi ให้เชื่อมต่อได้อีกแห่งหนึ่งนอกจากที่โรงเรียน ซึ่งหลวงพ่อจะเปิดสัญญาณหลังจากที่มีการทำวัดเสร็จเรียบร้อยแล้ว หากใครคนไหนต้องการจะใช้ทั้งเด็ก ๆ ชาวบ้าน ต้องมาที่วัด สวดมนต์ ช่วยงานในวัดจึงจะได้รับสิทธิ์ในการใช้ เป็นเรื่องเป็นราวที่ทำให้อมยิ้มกว้าง ๆ ได้) คุณปู่ คุณตา คุณย่า คุณยาย คุณป้า คุณน้า คุณลุง คุณอา เด็กวัยรุ่น วัยเยาว์ ทั้งหลายต่าง ๆ กำลังรอพิธีของงานบุญ โดยก่อนพิธีหลักจะเริ่มต้น คุณน้าท่านหนึ่งได้ทำพิธีอัญเชิญเทวดา บอกกล่าวแก่สิ่งศักดิ์สิทธิ์ทั้งหลาย เพื่อเอาฤกษ์เอาช้ยให้พิธีในวันนี้ประสบผลสำเร็จ ข้าพเจ้าพลางนึกถึงพิธีอัญเชิญเทวดาที่บ้านเช่นเดียวกัน กระทงใส่อาหาร ปักธง ธูป เทียน เป็นเครื่องประกอบในพิธีกรรมนี้ ความแตกต่างก็เห็นจะเป็นเพียงบทสวดมนต์ที่มีท่วงทำนองอย่างภาษาเมืองเหนือ
เครื่องเซ่นไหว้ บูชา อัญเชิญเทวดาและสิ่งศักดิ์สิทธิ์
ร่ายมนต์พิธี
เครื่องบูชา
เมื่อพระคุณเจ้าจากหลาย ๆ วัดในย่านนี้มาครบองค์ประชุมกันในอุโบสถแล้ว (ที่วัดปางต้นผึ้งมีพระประจำวัดอยู่เพียงองค์เดียว) เสียงสวดมนต์ระหว่างชาวบ้านกับพระค่อย ๆเริ่มต้นขึ้นและไล่เรียงไปตามบทสวดมนต์ต่าง ๆ ที่สะดุดใจแก่ข้าพเจ้าคือ ท่วงทำนองของการสวดที่แตกต่างกันมากของพระแต่ละองค์ บางองค์ช้า บางองค์เร็ว ขึ้นต้นและจบลงแตกต่างกัน ข้าพเจ้าไม่แน่ใจว่าพระแต่ละองค์นั้นสวดมนต์บทเดียวกันหรือคนละบท
พระพุทธรูป วัดปางต้นผึ้ง
ณ ความเชื่อ ความศรัทธาใด ๆ (1)
ณ ความเชื่อ ความศรัทธาใด ๆ (2)
ประวัติ วัดปางต้นผึ้ง
มื้อเที่ยงวันนี้แม่ยอดแก้วฝากน้ำพริกกบและแอ๊บปลาที่ได้เราได้มาจากไปท่องลำธารด้วยกัน ทำให้มื้อเที่ยงเอร็ดอร่อยยิ่งขึ้นไปอีก ข้าวเหนียวปั้นแล้วจิ้มทั้งแอ๊บปลาและนำ้พริกกบ
ซ้ายคือน้ำพริกกบและขวาคือแอ๊บปลา
ช่วงบ่ายแดดแก่ ๆ ครูบ้านนอกและชาวบ้านจากหมู่บ้านของตำบลแม่พริกต่าง ๆ ค่อย ๆ เดินกันเข้าไปในป่า เรามีภารกิจร่วมกันที่จะเข้าไปปลูกต้นกล้วยป่า ปลูกต้นตองสาดบริเวณป่าต้นน้ำ เสียงของพวกเราค่อย ๆ กรีดความเงียบของผืนป่าอันเงียบสงบด้วยเสียงของป่าไพรเขียว เสียงสายน้ำไหล ความชุ่มฉ่ำเย็น สดชื่น สีเขียว ๆ สลับกับสีน้ำตาล สีเทา สีดำของลำต้นทั้งของต้นไม้ใหญ่ ไม้เล็กรวมทั้งต้นกาแฟ และต้นชาเขียวที่ชาวบ้านได้ปลูกไว้
ลวดลายธรรมชาติ
ต้นกาแฟ
ครูบ้านนอก กับ คุณปู่ต้นไม้ใหญ่ #HomeTree #BigTree
นักเรียนบางคนเล่าให้ข้าพเจ้าฟังว่า วันนี้เป็นครั้งแรกที่ตนเองนั้นได้ขึ้นมาถึงบริเวณต้นน้ำในป่าแห่งนี้ ชีวิตของวัยเยาว์ของเขาเหล่านี้นอกจากความสนุกสนาน ซุกซนตามประสาแล้วยังแฝงไว้ด้วยความสนใจใคร่รู้มากมาย ข้าพเจ้าถือว่านี่เป็นสิ่งสำคัญอย่างมากที่กิจกรรมนี้ได้เปลี่ยนห้องเรียนของเราให้เป็นป่าใหญ่ โดยเฉพาะการได้รู้จักคุณค่าอันมหาศาลของป่า ของน้ำ ที่อยู่ในบ้านในชุมชนของตนเองซึ่งนั้นจะต้องมีความหวงแหนและรักป่าแห่งนี้มากขึ้นไปอีก
Across the Univers
Into The Wild
#HomeTree #BigTree
ข้าพเจ้าชอบเล่าเรื่องต้นไม้ต้นใหญ่ ๆ ในอินเดียที่ในเมืองใหญ่ ๆ มักพบหาเจอได้ง่ายดายราวกับดอกเห็ด ขณะที่กำลังเดินผ่านคุณปู่ต้นไม้ใหญ่ผู้ยืนยงมาชั่วนาตาปี ตลอดเส้นทางที่เราเดินผ่านเข้าไปทั้งตามเส้นเดินในป่าประจำของชาวบ้านและเดินท่องไปตามลำน้ำขึ้นไปเรื่อย ๆ ต้นไม้ ใบไม้ล้วนแปลกตา หลากหลายรูป หลากหลายร่าง หลากหลายชนิด หลากหลายสีสันและลวดลาย แทบไม่บ่อยนักที่ข้าพเจ้าจะได้มีโอกาสเข้าไปในป่า ความร่มเย็นสงบค่อย ๆ แผ่ปกคลุมไปทั่วทั้งสรรพางค์กาย จิตใจ ความคิด
ชาวคณะแม่พริก
พี่ชาติกับเรื่องราวมากมายของต้นตองสาด
หุงหาอาหารจากธรรมชาติ
คุณลุงกับหม้อต้มน้ำกระบอกไม่ไผ่
ดื่มกาแฟด้วยแก้วธรรมชาติ
เราทยอย ๆ กันปลูกต้นตองสาด ต้นกล้วยป่า “พี่ชาติ” เล่าสรรพคุณอันมากมายของต้นตองสาดให้เราฟังต้นตองสาดนั้นมีรากฝอยที่แข็งแรงและมีรากมากมายสำหรับให้ดินได้ยึดเกาะเป็นแนวกำแพงธรรมชาติที่ป้องกันการพังทลายของหน้าดินได้ โดยเฉพาะเมื่อเกิดน้ำป่า เป็นที่อยู่อาศัยแก่สัตว์น้ำและโดยเฉพาะใบสดเขียวที่สามารถนำมาใช้ห่ออาหาร เนื้อสด สามารถรักษาความสด ความชุ่มชื้นได้เป็นอย่างดี และสัญญาไว้ว่าในปีหน้าหากต้นตองสาดที่เราปลูกไว้ยังอยู่จะถ่ายรูปส่งมาให้
ทั้งจอบ เสียม และมือของเรา ต้นตองสาดและต้นกล้วยป่าต้นแล้วต้นเล่าลงสู่ผืนดินจนหมดสิ้นต่างรอคอยการดูแลรักษาด้วยป่า ด้วยนำ้ ด้วยธรรมชาติด้วยตนเอง ป่าเป็นห้องเรียนธรรมชาติ เป็นคุณ เป็นครูอันแท้จริงแก่เรา ทั้งหลายทั้งปวงขึ้นอยู่กับเราจะรับเอาสิ่งใด ๆ “There’s a big A big hard sun Beaten on the big people In the big hard world” ,Eddie Vedder – Hard Sun
