ปรากฏการณ์บ้านลีผ่า

” ครู ”  คำ นี้ยังคงติดหูและ ยังคงอยู่ในความทรงจำของครูบ้านนอก รุ่น 82  หลายคน  ณ หมู่บ้านลีผ่าที่ครู กับ เด็ก ๆภาพความประทับใจ ยังคงมิลืมเลือน  คุณครูผู้ใจดีทุกท่านแม้ จะอยู่ห่างไกลกันหลายร้อยกิโลเมตรอยู่สังคมที่สุขสบายเพียบพร้อมใน ทุกสิ่ง   แต่ก็ยังคงนึกถึงเด็กๆที่อยู่ห่างไกลในชนบทแห่งนี้ แม้จะเป็นวันหยุดทำงานแต่ครูก็ยังมาในที่จริงแล้วน่าจะพักผ่อนให้สุขสบายตาม ประสาคนเมืองแต่สุขใดเล่าจะเท่าสุขใจ สิ่งของที่มากมายที่ขนติดตัวกันมา

เหล่า ครูบ้านนอกทุกท่านพากันอาบน้ำชำระเหงื่อไคลที่ติดตัวมาทั้งวัน   ครูบางคนคงตกใจเมื่อพบว่าห้องน้ำนั้นมันอยู่ไกล  และที่บ้านก็ไม่มี  อันนี้ก็แย่หน่อยนะครับเพราะว่าห้องน้ำบางบ้านเขาก็มิได้สร้างไว้  มีแต่เพียงก๊อกน้ำซึ่งน้ำมาจากการต่อประปาภูเขาเพียงอันเดียว  อย่างนี้ต้องลำบากเพื่อนบ้านกันหน่อย กว่าจะอาบน้ำกันเรียบร้อยก็เริ่มเย็นมากแล้ว
อาหารมื้อแรก    ชาวบ้านก็แสดงน้ำใจ และมิตรภาพเกิดขึ้น เมื่อเรามีน้ำใจให้กัน อาหารมื้อนี้ถึงแม้จะไม่ใช้อาหารเลิศหรูในภัตดารชื่อดังแต่รสชาติที่หอมหวน ชวนทานของอาหารเหล่านั้นมันช่างยียวนน้ำลายยิ่งนัก  การกินอาหารร่วมกับชาวบ้านไม่ได้มีซึ่งพิธีการใดแต่ทุกคนคงรู้สึกดี  เสียงดนตรีที่ขับขานแม้ไม่ไพเราะเสนาะหูแต่แค่นี้ก็เพียงพอแล้วสำหรับค่ำคืน ที่ควรค่าแก่การจดจำ
ในค่ำคืนที่มืดมิดประกอบการเดินทางที่รอนแรมมาบนรถ เหล่าบรรดาครูบ้านนอกแม้จะอ่อนเพลียกับการเดินทางแต่มันก็ไม่เกิดอุปสรรคใด ใดต่อการทำกิจกรรมร่วมกับเด็ก ๆที่นอนในค่ำคืนนี้แม้มันจะไม่ใช่ฟูกที่หนานุ่ม  หมอนหนุนที่หลับสบายยามล้มตัวลงนอน คืนนี้ครูทุกคนคงฝันดีภายใต้หลังคาแฝก พื้นไม้ไผ่สาน

ตื่น เช้าพร้อมกับพลังในการสรรสร้าง  และวันใหม่ที่สดใสพร้อมกับหน้าที่ “ครู”   ที่พร้อมให้ทุกอย่างกับเด็กๆ ที่น้อยคนในสังคมจะหันกลับมามองดูว่าพวกเขาเป็นไร

เสียงไก่ขันยามเช้า ครูหลายคนไม่คุ้นหู ได้ยินแต่เสียงนาฬิกาปลุก เช้านี้คุณครูต้องอาหารทานเองกันแล้ว ถุงยังชีพที่ทีมงานเตรียมไว้ให้คงต้องออกโรงแล้วงานนี้ หลายคนคงไม่ชิน และบางคนก็สนุกสนานกับการทำอาหาร อิ่มแล้วก็คงต้องเตรียมตัวไปปฏิบัติภารกิจที่ยิ่งใหญ่ที่มาพร้อมกับพลังอัน ใหญ่ยิ่ง วันนี้คุณครูมีนัดกับเด็กๆที่ศูนย์เด็กเล็กบ้านลีผ่า ซึ่งครูจะสนุกกับบรรยากาศ 2 ข้างทาง และมีเด็ก ๆ เดินจูงมือและพูดคุยกัน เห็นภาพแบบนี้อดปลื้มเสียมิได้
กิจกรรมวันนี้ เด็กๆสนุกสนานกันใหญ่กับกิจกรรมที่ครูเตรียมมา วันนี้…ศูนย์เด็กเล็กบ้านลิผ่า ดูครึกครื้น บ่ายโมง เกมสุดมันส์ กินวิบาก เล่นเอาคุณครูหลายคนหมดแรงไปตามๆกัน เด็กๆหลายคนชวนคุณครูไปเล่นน้ำ หาเก็บผักไว้ทำอาหารตอนเย็นกัน คืนนี้….มีกิจกรรมรอบกองไฟ คุณครูต้องแบกฟืนไปกันเอง เพื่อเป็นเชื้อไฟในการสร้างสรรค์กิจกรรม ในคืนนี้คุณครูได้รู้จักตัวตนของกันและกันมากขึ้น เด็กๆก็พลอยสนุกไปด้วย คืนนี้คงเป็นอีกค่ำคืนหนึ่ง ที่เราครูบ้านนอกทุกคนจะจดไว้ในความทรงจำตลอดไป

เช้าแล้ว…..ต้องเต รียมเสบียงเพื่อไปผจญภัยที่บ้านลิผ่าเก่า วันนี้เด็กๆจะพาคุณครูท่องไพรไปบนภูเขา ด่านแรกก็แทบแย่ซะแล้ว ขึ้นเขาไต่ระดับไป สูงขึ้น สูงขึ้น และสูงขึ้น อาการเหนื่อยหอบก็มีให้เห็นมากขึ้น มากขึ้น และมากขึ้น ตามลำดับหนทาง แต่คุณครูก็ยังสนุกสนาน เพราะมีเด็กๆเดินเคียงข้างมาด้วย ผลไม้ข้างทาง ของว่างชั้นดีที่เด็กๆเสาะแสวงหามาให้ครูได้ลองชิมกัน ภาพเบื้องหน้าสร้างรอยยิ้มและเสียงหัวเราะ ก้าวแล้วก้าวเล่าที่เดินทางกันมา ล้มบ้างลื่นบ้างตามธรรมดาของคนที่ไม่คุ้นชิน ทางเส้นนี้ไม่ค่อยได้ใช้งาน ใบไม้ปกคลุม ทำให้เดินยาก ครูบางคนพลาดท่าโดนฤทธิ์เดชใบไม้ลื่นล้มกันเป็นแถว แต่ก็มีมือน้อยๆของเด็กๆที่คอยดึงครูขึ้นมาเดินไปพร้อมกัน  เย้….ถึงแล้ว “หมู่บ้านลิผ่าเก่า” กว่าจะมาถึง ก็เล่นซะเหงื่อตกเลยทีเดียว รอบๆหมู่บ้าน ต้นไม้และภูดอยสลับกันเป็นทิวแถวถึงแม้ที่นี้จะร้างราจากผู้คนที่เคยพัก อาศัยอยู่แต่ก็ยังหลงเหลือกลิ่นอายแห่งชีวิตและวัฒนธรรมอันผาสุกและเรียบงาย ยังคงวนเวียนอยู่ให้สัมผัสกันได้ถึงเวลาอาหารครูและเด็กช่วยกันจัดเตรียม อาหารบ้างแยกย้ายออกหาน้ำสภาพแวดล้อมที่เสื่อมลงตาน้ำที่เคยมีน้ำไหลตลอดแต่ เดียวนี้แห้งขอดเสียแล้ว  ต้องเดินหาน้ำกันยกใหญ่ในใจก็ลุ้น ว่าจะเจอไหม

เสียงแว่วมาของผู้นำทางว่าเจอน้ำแล้วทุกคนในที่นี้ต่างดีใจน้ำขวดแล้วขวด เหล่าตักตวงเอานำมาดื่มกินและวันนี้เราก็ได้เห็นภูมิปัญญาของชาวบ้านที่มิ ต้อง พึงสิ่งของจากเมืองใหญ่กระบอกไม้ไผ่เจาะรูแค่นี้ก็ตักน้ำได้แล้วหุงข้าวที่ ใช้กระบอกไม้ไผ่กับใบตองกลิ่นหอมน่ากินกับข้าวที่ตั้งใจช่วยกันทำอาหารมื้อ นี้ก็อร่อยมากแล้วแม้ข้าวจะดิบบ้างสุกบ้างถึงเวลาคงต้องกลับกันแล้วเวลายาม เย็นเริ่มเคลื่อนเข้ามา  ฝีเท้าเริ่มดังขึ้นเลื่อยๆ  ผู้ที่ แวะมาแล้วก็ถึงเวลาที่จากไปทิ้งไว้เพียงรอยเท้าและนำกลับไปเพียงความทรงจำ เสียงน้ำ ตกกระทบหินช่วยสร้างบรรยากาศในการท่องไพรให้ดูมีสีสันมากขึ้น  ลำธารน้ำใสๆไหลผ่านเบื้องหน้าต่างพากันล้างหน้าตาน้ำเย็นๆช่วยให้เหล่าครู และเด็กสดชื้นขึ้นมาทันตา  จากแนวเขาป่าไม้เดินเป็นแถวเป็นแนวทะลุถึงชายทุ่งท้องนาเขียวขจีดูสบายตามิ น้อยใกล้ถึงแล้วทุกคนดีใจทั้งเด็กและคุณครูจูงมือกันเดินไปเรื่อยๆมิตรภาพ ต่างวัยกับน้ำใจที่มีให้กันนั้นเป็นภาพที่น่าจดจำมากภาพหนึ่ง

วัน นี้วันที่คณะครูบ้านนอกจะเดินทางสู่บ้านอาผ่าพัฒนา เพื่อไปเข้าร่วมประเพณีปีใหม่ไข่แดงของพี่น้องชนเผ่าอาข่า  ซึ่งเป็นประเพณีที่สืบทอดกันมาเป็นเวลายาวนาน จากอดีตสู่ปัจจุบัน จากรุ่นสู่รุ่น แม้จะถูกอารยะธรรมใหม่กลืนกินทีละน้อยแต่ก็ยังนับได้ว่าบ้านอาผ่าพัฒนายังคง ไว้ซึ่งความดั้งเดิม ความเป็นเอกลักษณ์ของตนเอง  เมื่อถึงหมู่บ้านคุณครูและเด็กๆก็แยกย้ายกันไป เรียนรู้ชุมชนและเรียนรู้วัฒนธรรมโดยมีเด็กเป็นจุด ศูนย์กลางในการเรียนรู้ “ไข่แดง”  ครูหลายคนคงสงสัยมาก่อนว่าเป็นอย่างไร เด็ก ๆ พาคุณครูเดินชมตามบ้านหลายคนคลายความสงสัย  (ไข่แดงนี้ทำเช่นไร)  ต้นไข่แดงสิ่งที่นำมาเป็นสีย้อม เด็ก ๆ พาคุณครูลองทำ บัดนี้ เด็ก ๆ ได้สอนคุณครูคืนบ้าง คุณครูได้เรียนรู้วิธีการและหลายสิ่งกับเด็กๆ ตะวันคล้อยลง ยามบ่าย อากาศร้อน จุดหมายต่อไป…ไปคลายร้อนที่น้ำตกห้วยแม่ซ้าย น้ำเย็นๆช่วยลดความร้อนทั้งกายและใจ วันนี้อากาศไม่ค่อยเป็นใจเท่าไหร่ อากาศมืดครึ้ม ฝนตั้งเค้าใกล้จะตก กิจกรรมรอบกองไฟที่เตรียมกันไว้เสียดิบดี ทั้งการแสดงชนเผ่าต้องยกเลิกกลางคัน ฝนตกชาวบ้านคงไม่ออกมา ชุดที่สวยงามกับท่วงท่าที่เป็นเอกลักษณ์ วันนี้คงมิได้ชม จะโทษใครได้เล่า เพราะธรรมชาติไม่เป็นใจ

 

เช้า วันนี้ อากาศยังสดใสเหมือนเดิม แต่ว่าวันนี้คงต้องกลับกันแล้ว กลับสู่สังคมที่วุ่นวายไร้ซึ่งมิตรภาพและความจริงใจ การลาจาก ทำให้หลายคนไม่ค่อยมีความสุข เด็กๆก็เช่นกัน ถึงแม้จะเป็นช่วงเวลา สั้นๆ แต่ในความรู้สึกแล้ว เรา..ครูบ้านนอก ต่างรู้ดีว่าเหมือนเป็นส่วนหนึ่งของที่นี่ หลายคนคิดที่จะหวนกลับคืนมา

 

เขียนโดย

MAX
นักศึกษาฝึกงาน
โครงการฅนอาสา

 

 

Leave a Reply

scroll to top